vrijdag 19 november 2010

Zelfspot

"Iemand koketteert weleens op een grappige manier met zijn vermeende narcisme, en dan lijkt het alsof diegene goed zicht op zijn narcistische dynamiek heeft. Naar mijn idee gaat het dan niet werkelijk om narcisme, maar dreigt bewustwording van schaamte over zelfwaardering of ijdelheid die met humor wordt weggenomen: ik ontmasker mijzelf voordat anderen mij kunnen beschamen.
Naar mijn idee is het echter 'per definitie' onmogelijk dat het over narcisme gaat; humor verhoudt zich namelijk slecht met narcisme. Het wezen van humor is immers het kunnen spelen met veranderend perspectief, creatief kunnen omgaan met het zelf, en die dynamiek is nu net doodgelegd in de narcistische emoregulatie. Per definitie is de zelfgerichte instelling van het narcisme verborgen. Wie beheerst wordt door narcisme doet er onbewust alles aan om dat voor zichzelf verborgen te houden; zelfkennis is een schrikbeeld en inzichtgevende behandeling een dreigende hel."

(uit 'Narcisme: psychoanalytische beschouwingen' van Heuves & Nicolai)