Gedoofder

Auteur Tommy Wieringa in Humo:
'Ik ben geneigd om de liefde te zien als een methode tot zelfbehoud - warmte voor als we niet mooi meer zijn, een investering in geluk voor als de markt ons niet meer wil. Maar toch... maar toch... Toch meen ik ook zeker te weten dat ik van een aantal mensen hou, ja.
Ik merk dat het beste als ik van huis ben: dan hoor ik de stemmen van mijn geliefden in mijn hoofd en hoop ik zo vlug mogelijk weer thuis te zijn. Ooit had ik de zorg over twee fleslammeren en zodra ik was verder van huis was, hoorde ik het klaaglijk mekkeren van een hongerig zuiglam in mijn hoofd. Dan wist ik dat ik te ver was en dat ik naar huis moest om 'm te gaan voeden. Je voelt je daar verantwoordelijk voor, je wil dat dier verzorgen: daar zitten we volgens mij bij de essentie.'

Je houdt van een aantal mensen zeg je. Je komt niet meteen op de proppen met die ene topgeliefde?
'Ik ben natuurlijk het meest verliefd op mijn nederlagen. En die zijn talrijk. Zoals Slauerhoff zei: 'Verliefd, zelfs op zijn ellende. Maar ik ben zojuist vader geworden, en dat vereenvoudigt de vraag aanmerkelijk hoor.'

Als uw huidige huwelijk gelukkig kan genoemd worden, waaraan schrijft u dat dan toe?
'Evenwicht. Alles is in evenwicht. En nog iets wat ik heel belangrijk vind: dat je de mogelijkheid hebt om elegant naast elkaar heen te leven. Dat is de ultieme vorm van vrijheid, geloof ik. Mijn vrouw heeft niet graag dat ik dit zeg, maar dit is een kernzin voor mij: de mogelijkheid om elegant langs elkaar heen te kunnen leven. Ik weet dat veel moderne mensen vinden dat je de zaak voortdurend moet onderzoeken, voortdurend moet bekijken wat je er allebei nog aan hebt, de liefde constant op de proef moet stellen. Maar daar heb ik niet de minste behoefte aan.'

In welk opzicht lijken uw relaties het meest op elkaar: in hun begin of hun einde? Ik geloof dat al mijn relaties vóór deze met confetti en carnavalsrumoer begonnen en eindigden als de ochtend na oudjaar, met natgeworden lontjes. Maar laat ik het bij het begin houden: ik ben heel goed in het bereiden van een enorme verrassing, iets wat je nog nooit hebt meegemaakt. Wat dat betreft ben ik een mannelijke borderliner. Ik kan je illusies voorschotelen zoals niemand anders kan: 'Dit mag je niet missen!'

Leert u van de ene liefdesbetrekking iets voor de volgende?
'Ja, ik geloof dat je jezelf voortdurend moet verbeteren. Niet dat ik een beter mens ben geworden hoor, alleen maar een wat gedoofder mens. Deze uitdoving, dit nirwana, is wat je uiteindelijk 'leren' noemt. Je kan telkens weer de verliefdheden opzoeken, en de verzotheid op vrouwen met gekke vrouwenziekten, de borderliners, de meisjes die je de schitterendste illusies voortoveren. Je kan dat een leven lang doen, en dan zul je er ook een leven lang aan lijden. Maar ik heb het lijden voor mijn werk niet zo nodig, en ik heb nu het geluk, geloof ik,dat ik een goede, verstandige, evenwichtige vrouw getroffen heb. En dat is een zeldzaamheid.'

Veroorzaakt liefde meer ellende dan plezier?
'Natuurlijk, maar als je zoals ik veel speeltijd hebt gehad, kun je er langzaam toch iets bij winnen. Dan is de uitkomst niet per se allemaal chagrin d'amour. Toen mijn Duitse vertaalster klaar was met 'Joe Speedboot', zei ze me: 'er is één woord dat volgens mij een van de kernwoorden van het boek is: geruststelling.' Vond ik heel bijzonder.'

Geruststelling is iets wat u ook zoekt in de liefde?
'Ken je dat experiment van het aapje dat moet kiezen tussen een metalen moeder die melk geeft en een zachte moeder die weliswaar geen melk geeft maar wel warmte? Hij kiest voor de hongerdood bij de moeder mét warmte, eerder dat hij zich voedt aan een koude moeder. Ik geloof dat ik ook een warmtezoekend aapje ben. Zoals wij allen.'

(naschrift van Rafaela: Misschien is dat ook de definitie van liefde die dochters van een kille vader zouden geven: liefde als tranquilizer. Je laven aan degene die er in slaagt de angstige neuroot in jezelf zo lang mogelijk en met zo weinig mogelijk interrupties rustig en gelukkig te houden. Terwijl je de zucht blijft behouden naar de metalen vader. Een verslaafde die laveert tussen goedaardige en kwaadaardige drugs.)