dinsdag 29 september 2009

Een zeker isolement

“Ik denk dat dat een essentieel gegeven van het schrijverschap is. Ik kan me voorstellen dat er schrijvers zijn die zich alleen maar kunnen uiten op papier, waarbij het contact met mensen een voortdurend lijden is, een gevoel van: ik bén er niet, en ik héb het niet. Schrijvers verkeren minder makkelijk in de werkelijkheid van het leven, de voldoening die gevonden wordt in relaties is bijna minder echt dan wanneer je schrijft. Dat is een gevoel dat ik heel goed ken. Schrijven is niet zoiets als een fluitje waarop je even speelt en dat je dan weer weglegt. Het is zo verknoopt met je hele wezen, waarschijnlijk word je zo geboren. Je kunt er zo goed mogelijk iets proberen mee te doen, maar ervan loskomen, dat kan niet.” (Hella Haasse)

“Ik ben nu eenmaal van nature niet geschikt me ergens bij aan te sluiten. Ik kan dat niet. Een beweging moet om te kunnen bestaan grenzen trekken. Is gedwongen om te zeggen: alles wat hieroverheen gaat hoort er niet meer bij. Ik wil er juist graag buiten staan. Ik wil weten hoe het er aan de andere kant uitziet. Het voordeel van aan de zijkant staan is dat je beter kunt kijken. Wat het nadeel is? Een zeker isolement. Maar dat gevoel nergens helemaal thuis te zijn of bij te horen is voor mij al een vroeg gevoel. Ik ben gewend aan die opstelling. Nee, dat doet geen pijn, de fase waarin ik dat het ondervonden is allang voorbij. Het observeren is kennelijk mijn manier. Ik ben niet de enige die zo is. Het is een houding die ik herkend heb in veel van wat andere schrijvers hierover op papier hebben gezet. Het is bijna een soort basisgesteldheid van een schrijver.” (Hella Haasse)